Terugreizen van de Togians naar de druk bewoonde wereld kost ons een aantal dagen, en omdat ons visum is verlopen verlaten we Indonesië en verblijven een aantal dagen in Kuala Lumpur – om vervolgens weer terug te vliegen naar Indonesië. We vliegen aan op Bali waarvandaan vluchten naar Labuan Bajo vertrekken, het meest Westelijke dorp op Flores en het startpunt voor een bezoek aan het Komodo National Park. We hebben na lang dubben een liveaboard geboekt, een boot waar we vier dagen zowel op zullen verblijven als duiken. De eigenaresse overtuigde ons met haar enthousiaste antwoord op de vraag of Noa mee zou mogen komen. De bemanning van de boot wil op Noa passen terwijl wij duiken en kijken enorm uit naar zijn komst. Daar is geen woord van gelogen; we weten niet of er ooit eerder kinderen op de boot zijn mee geweest maar Noa wordt met open armen ontvangen. Iedereen geniet van zijn aanwezigheid en hij heeft zeven mannen die allemaal staan te popelen om met hem te spelen. Er is altijd minimaal één paar ogen op hem gericht zodat hij eindeloos kan spelen op het grote schip.

Manta’s, manta’s, haaien en nog meer manta’s

Op de boot is ruimte voor acht passagiers, maar naast ons hebben er maar drie anderen duikers de tocht geboekt. Daardoor is er overal veel ruimte om te relaxen. We hebben een tweepersoons kamer met matras waar Noa tussen ons in slaapt. Boven is een ruimte met een tafel waar alle maaltijden geserveerd worden, op het voordek zijn acht matrassen met handdoeken neergelegd waar iedereen de hele dag lounged en we eindeloos met elkaar kletsen. Een verdieping naar boven waar de kapitein zijn hut heeft is nog een dek met zitzakken waar ook gerelaxt kan worden. Helemaal achterop de boot worden alle duikspullen bewaard en de duikflessen gevuld, en halverwege het schip zijn twee toiletten waar je de hele dag met zout water kan douchen en één keer per dag met zoet water. Onze andere passagiers zijn een Brit, een Fransman en een Canadees en onze divemasters zijn een Britse dame die Lisa heet en een Indonesische man die Ronny heet. Lisa is een van de meest gepassioneerde divemasters die we ooit tegen gekomen zijn we en spenderen uren kletsend met haar en de andere drie mannen met wie het ontzettend gezellig is, op het dek.
Omdat de stromingen in Komodo National Park als één van de meest uitdagende van de wereld gezien worden, worden de duiken van makkelijk naar moeilijk opgebouwd. De eerst duik is bij een prachtig rif met ver zicht, we zien allerlei bekende vissen, maar ook wat bijzondere dingen zoals Leaf scorpionfish (vissen die een blad nabootsen en wiegen in de stroming) en alen die met honderden hun kopjes uit de zeebodem steken om ze vervolgens snel weer in te trekken als je in de buurt komt. We duiken drie keer per dag en doen ook een aantal waanzinnige nachtduiken, de diversiteit aan bijzondere vissen is verbluffend.

We hebben een vervangende onderwaterbehuizing gekocht voor de behuizing die onderwater was vol gelopen en we zijn zo ontzettend blij dat we de behuizing nu mee hebben. Na een dag bij een rif met sterke stroming gedoken te hebben waar je met een rifhaak aan het rif hangt en kijkt hoe de haaien langszwemmen gaan we naar Manta Point. In de duikbriefing horen we dat we een manta kunnen tegen komen maar dat het er ook meerdere kunnen zijn. Als we met een dingy (kleine boot waarmee we naar de riffen varen) boven Manta Point varen checkt onze divemaster Ronny de condities onder water. Hij komt druk zwaaiend boven – snel! snel! heel veel manta’s! We gaan snel naar beneden en zien in de eerste paar minuten twee manta’s. Wat een gigantische beesten met een spanwijdte van 4 meter, ik blijf maar denken hoe ik hoop dat we er nog ééntje mogen zien. Die ene lukt, en nog één, en nog één, de eerste duik bij Manta Point zien we in totaal zeventien manta’s. Soms alleen, soms in groepjes van twee of drie, wat een duik.

Gevaarlijke draken

Op de tweede avond van onze liveaboard meren we aan bij een mangrove bos, als de zon ondergaat beginnen er uit de bomen duizenden gigantische fruitvleermuizen op te stijgen om aan land te zoeken naar mango’s, bananen en papaya’s. Bekijk ook het filmpje van een lucht vol met vleermuizen.

Fruitvleermuizen vliegen uit de mangroves

Fruitvleermuis

We varen na het spektakel richting de baai van het eiland Rinca, om de volgende ochtend vroeg, om zeven uur voordat de hitte start, een trek te doen in het park. Als we richting het rangers station lopen zien we een flinke Komodo varaan op het pad liggen – wow, we hadden niet gedacht dat we er meteen één zouden zien. We lopen langs een broedplaats een heuvel op waar de varanen in het regenseizoen komen om op te warmen. Ondanks dat het geen regenseizoen is vinden we weer een varaan die ons de weg versperd, hij is een stuk kleiner dan de eerste maar hij is nog steeds indrukwekkend en mist een stuk staart van een eerder gevecht. En terwijl de ranger met een stok in de aanslag klaar staat om ons te beschermen kunnen we prachtige foto’s van hem nemen. Wat een beesten, van alle eieren die gelegd worden wordt ongeveer 35% uitgebroed, waarna vogels, andere wilde beesten en hun eigen moeder het nog op hun gemunt hebben. Gelukkig worden de dieren hier in en door het park beschermd want er zijn nog slechts een paar duizend van deze indrukwekkende wilde beesten over. Als afsluiter van de liveaboard gaan we dezelfde avond met ons groepje en Lisa biertjes drinken terwijl de zon ondergaat en daarna wat eten, wat een waanzinnig mooie dagen.
Met het afscheid van de liveaboard is de tijd aangebroken dat mijn zusjes op Flores arriveren. Ze zullen drie weken met ons meereizen, een tijd waar we allemaal maanden naar uitgekeken hebben. De volgende dag checken we uit uit onze homestay en nemen onze backpacks mee naar het vliegveld. Danielle en Wendy hebben als verrassing ergens een resort gereserveerd en zij zullen ons allemaal op komen halen van het vliegveld.

Uitzicht vanaf Rinca

Komodo varaan bij Rinca

Een emotioneel weerzien

Als we Danielle en Wendy zien bij de bagageband is Noa niet meer te stoppen en rennen we door de security heen naar binnen. Wat heerlijk om ze na al die maanden weer te zien en tegelijkertijd is het alsof er geen tijd voorbij is gegaan. Noa moet even aan ze wennen en wordt enorm verlegen en verstopt zich achter mijn benen, maar een kwartier later verteld hij honderd uit over al zijn avonturen van de laatste maanden. We horen hem allerlei details vertellen die we zelf alweer vergeten waren. Om Danielle en Wendy’s vakantie in te luiden gaan we ijs eten en daarna zwemmen bij het prachtige Bayview Gardens, we hebben twee kamers met gedeelde zitkamer die uitkijkt over de baai van Labuan Bajo. We kunnen geen genoeg krijgen van het uitzicht, we nemen wel vijftig foto’s van de ondergaande zon, de één nog mooier dan de ander. Na een luxe ontbijt op ons terras gaan we een lange wandeling maken naar een nabij gelegen wit zandstrand. Het voelt nog een beetje onwerkelijk dat we nu met zijn vijven zijn als we in het heldere water liggen.
Voor de verjaardagen hebben we ieder een proefduik cadeau gedaan en omdat Divine Diving zo goed bevallen is gaan we met ze nog een dag naar het Komodo National Park en twee duikplekken. De eerste duik leren Wendy en Danielle de basis van het duiken en de tweede duik gaan we naar Manta Point. De hele weg erheen duimen Michiel en ik dat de stroming niet te sterk zal zijn (anders kunnen ze niet mee naar Manta Point) en dat ze manta’s zullen zien.
Het is een perfecte dag, de manta’s zijn erg nieuwsgierig en zwemmen in groepjes van soms wel vijf stuks langs en komen op een paar centimeter na boven ons hoofden langs om te kijken wie we zijn. Wat een machtige ervaring.

Zonsondergang over de baai van Labuan Bajo

Na enkele dagen in Labuan Bajo vertrekken we naar het Oosten. We hebben plekken op een minibus naar Ruteng geregeld waar we ons laten afzetten bij een klooster dat bekend staat om haar grote, schone kamers. Helaas zit die vol en lopen we naar Hotel Rima een paar honderd meter verder, de kamers zijn heel basic en oud maar wel schoon en de familie die het hotel runt is erg vriendelijk. Omdat het nog vroeg is trekken we onze wandelschoenen aan om naar een uitkijkpunt aan de andere kant van het dorp te lopen. Overal op straat worden we aangesproken – waar we heen gaan, of mensen hun Engels mogen oefenen, of ze even ons hand mogen schudden. Mijn zussen ervaren dezelfde vriendelijkheid en interesse van de Indonesiers zoals wij die al weken ervaren. Wat is het toch bijzonder hoe we overal verwelkomd worden.
De volgende ochtend hebben we er allemaal veel zin in, we lopen naar het centrum om met de bemo chauffeurs te onderhandelen om ons naar Luang Bua te brengen waar in een grot resten zijn gevonden van wat nu de Flores Hobbit genoemd word. Een volk wat zo’n 50.000 jaar geleden op Flores woonde, maar 1,1 meter lang waren, en het eiland deelde met komodo varanen en mini olifanten. Eén van de negen skeletten die is gevonden is helemaal intact en geeft een goed idee van hoe die mensen er toen uitzagen. De grot waar de opgravingen gedaan zijn is gigantisch en in een prachtige omgeving, er is alleen weinig te zien van de opgravingen maar in een klein museum honderd meter verder zijn uitgebreide displays van de vindingen, en een reconstructie van “Flo” de Flores Hobbit. De rit naar de grot is over eindeloos onverharde wegen die door de bergen slingeren en bij de eindbestemming wacht de chauffeur op ons omdat er geen openbaar vervoer in de buurt komt.

Na ons eerste succesvolle bemo charter hebben we de smaak te pakken en gaan we de volgende ochtend weer terug om ons naar Cancar te laten brengen, een dorpje met een prachtig uitkijkpunt over bijzondere rijstterrassen in de vorm van een spinnenweb. De rijstvelden worden door alle families in het dorp samen onderhouden, afhankelijk van de grote van de familie krijg je een aantal rijstvelden toegewezen en elk jaar krijg je een ander stuk rijstveld. Een hele bijzondere manier van samenwerken die in Nederland niet voor te stellen is.

Spinnenweb rijstvelden bij Cancar